Tổng thống Yoon Suk-yeol ban bố thiết quân luật, chỉ trích phe đối lập “chống phá nhà nước”, áp đặt các biện pháp như cấm quốc hội hoạt động và kiểm soát báo chí.
“Tôi ban bố thiết quân luật từ 23h hôm nay (21h giờ Hà Nội) để bảo vệ Hàn Quốc trước mối đe dọa từ Triều Tiên và dẹp bỏ các thế lực chống phá nhà nước, thân Triều Tiên, cũng như bảo vệ trật tự hiến pháp tự do”, Tổng thống Yoon tuyên bố ngày 3/12, đề cập tới phe đối lập tại quốc hội.
Ông nhắc đến việc đảng Dân chủ đối lập, chiếm đa số trong quốc hội Hàn Quốc, tuần này luận tội một số công tố viên cấp cao và bác bỏ đề xuất ngân sách của chính phủ. “Bằng cách đe dọa các thẩm phán và luận tội nhiều công tố viên, họ đã làm tê liệt các hoạt động tư pháp. Các hành động như luận tội Bộ trưởng Nội vụ và An toàn, chủ tịch Ủy ban truyền thông Hàn Quốc, chủ tịch Hội đồng kiểm toán và thanh tra, và các nỗ lực luận tội Bộ trưởng Quốc phòng cũng đang làm tê liệt nhánh hành pháp”, ông nói.
Tổng thống đánh giá cách phe đối lập xử lý ngân sách quốc gia cũng làm suy yếu các chức năng cơ bản của nhà nước. “Họ cắt hoàn toàn nguồn tài trợ liên quan đến trấn áp tội phạm ma túy và duy trì an toàn công cộng, biến Hàn Quốc thành thiên đường ma túy và đẩy an ninh công cộng vào tình trạng khủng hoảng”, Tổng thống nhấn mạnh.
Ông Yoon nói rằng ông không có lựa chọn nào khác ngoài việc dùng đến biện pháp thiết quân luật để bảo vệ trật tự tự do và hợp hiến, cáo buộc phe đối lập lợi dụng tiến trình quốc hội để đẩy đất nước vào khủng hoảng.
Tổng thống Yoon Suk-yeol phát biểu ngày 3/12. Ảnh: AFP
Ông Yoon cho rằng phe đối lập “đang cướp bóc tự do và hạnh phúc” của người dân Hàn Quốc, “không quan tâm đến sinh kế người dân, làm tê liệt chính phủ để luận tội và mở cuộc điều tra đặc biệt, cũng như tìm cách để lãnh đạo của họ lẩn tránh công lý”.
Ông chỉ trích phe đối lập đang “làm tê liệt hệ thống tư pháp và hành chính, cũng như lật đổ trật tự dân chủ tự do” của Hàn Quốc. “Tôi sẽ đưa đất nước trở lại bình thường bằng cách loại bỏ lực lượng chống phá nhà nước càng sớm càng tốt”, Tổng thống Yoon nói.
“Quốc hội, vốn được coi là nền tảng của nền dân chủ tự do, đã trở thành một con quái vật phá hủy hệ thống dân chủ tự do. Hàn Quốc hiện ở trong tình trạng bấp bênh, đến mức không có gì ngạc nhiên nếu đất nước sụp đổ bất cứ lúc nào”, Tổng thống nói.
Thiết quân luật là hành động áp đặt kiểm soát quân sự trực tiếp đối với các chức năng dân sự thông thường hoặc đình chỉ luật dân sự của chính phủ, thường nhằm đối phó với những tình huống khẩn cấp.
Đại tướng Park An-su, Tham mưu trưởng Lục quân, được chỉ định làm chỉ huy thiết quân luật. Ông đưa ra “Sắc lệnh Thiết quân luật số 1”, theo đó “cấm mọi hoạt động chính trị, trong đó có hoạt động của quốc hội, các hội đồng địa phương, đảng phái và hiệp hội chính trị, các cuộc mít tinh và tuần hành”.
Cảnh sát ngăn người muốn vào tòa nhà quốc hội Hàn Quốc ngày 3/12. Video: X/amichaistein1
Sắc lệnh cũng cấm “mọi hành vi phủ nhận hoặc cố gắng lật đổ chế độ dân chủ tự do, phát tán tin tức giả, thao túng dư luận và tuyên truyền sai sự thật”. Toàn bộ hãng thông tấn, tờ báo tại Hàn Quốc đều chịu kiểm soát của trung tâm chỉ huy thiết quân luật.
“Các cuộc đình công, ngừng làm việc và tụ tập gây bất ổn xã hội đều bị cấm”, sắc lệnh có đoạn. “Toàn bộ nhân viên y tế, kể cả bác sĩ nội trú, đang đình công hoặc đã rời khỏi ngành này, phải trở lại công việc trong vòng 48 tiếng”. Theo sắc lệnh, những người vi phạm có thể bị bắt giam, khám xét mà không cần lệnh bắt và bị trừng phạt theo quy định của thiết quân luật.
Đây là lần đầu tiên Tổng thống nước này ban bố thiết quân luật trong 44 năm qua. Lần gần nhất Hàn Quốc có động thái tương tự là khi cuộc nổi dậy Gwangju chống chính quyền quân sự nổ ra vào tháng 5/1980.
Động thái của Tổng thống Yoon diễn ra sau khi đảng Quyền lực Nhân dân của ông và đảng Dân chủ tranh cãi về dự luật ngân sách năm 2025. Các nghị sĩ đối lập tuần trước thông qua gói ngân sách bị cắt giảm đáng kể.
Cảnh sát đứng chặn cổng vào khu nhà quốc hội ở Seoul, Hàn Quốc ngày 3/12. Ảnh: AFP
Hồi tháng 4, đảng Quyền lực Nhân dân của ông Yoon hứng chịu thất bại lớn trong cuộc bầu cử quốc hội. Đảng Dân chủ đang chiếm 170 trong số 300 ghế trong khi đảng Quyền lực Nhân dân giữ 105 ghế. Ông Yoon trở thành tổng thống Hàn Quốc đầu tiên sau nhiều thập kỷ có quốc hội do phe đối lập kiểm soát trong suốt thời gian tại nhiệm.
“Xe tăng, thiết giáp cùng binh lính mang súng và dao sẽ điều hành đất nước”, Lee Jae-myung, lãnh đạo đảng Dân chủ, nói. “Nền kinh tế Hàn Quốc sẽ sụp đổ không thể cứu vãn. Hỡi các người dân, hãy tới quốc hội”.
Luật Hàn Quốc quy định quốc hội có quyền yêu cầu Tổng thống gỡ bỏ thiết quân luật. Đảng Dân chủ triệu tập các nghị sĩ đến quốc hội để bỏ phiếu dỡ bỏ biện pháp này. Tuy nhiên, lực lượng an ninh tại quốc hội Hàn Quốc cố ngăn nghị sĩ vào tòa nhà. Lãnh đạo đảng Dân chủ Lee Jae-myung cũng cảnh báo khả năng các nghị sĩ bị bắt trên đường đến tòa nhà quốc hội.
Động thái của Tổng thống Hàn Quốc dường như khiến chính đảng của ông bất ngờ. Lãnh đạo đảng cầm quyền Han Dong-hoon nói rằng lệnh ban bố thiết quân luật là “sai” và ông sẽ cùng với người dân phản đối lệnh này.
Người phát ngôn Nhà Trắng cho biết chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đang liên lạc với phía Hàn Quốc. Bộ tư lệnh quân đội Mỹ tại Hàn Quốc chưa trả lời yêu cầu bình luận. Khoảng 28.500 binh sĩ Mỹ đang đồn trú ở Hàn Quốc.
Lực lượng an ninh chặn những người muốn vào tòa nhà quốc hội Hàn Quốc. Ảnh: AFP
Nguyễn Tiến (Theo Yonhap, Reuters, AFP)
